مراسم سیزده بدر

 

سيزدهمين روز از هر ماهي در گاهنامه‌ي ايراني تير يا تيشتر نام دارد و روز سيزده ماه فروردين به جشن سيزده بد‌ر  و روز طبيعت نام گذاری شده است.

جشن سيزده فروردين ماه روز بسيار مبارک و فرخنده است. ايرانيان چون در مورد اين روز آگاهي کمتري دارند آن روز را نحس مي دانند و براي بيرون کردن نحسي از خانه و کاشانهً خود کنار جويبارها و سبزه ها مي روند و به شادي مي پردازند.

  نام گذاری اين روز:

در سيزدهمين روز از تیر ماه، آرش كمانگير، پهلوان ايرانی با پرتاب تير، مرز ميان ايران و توران را جدا كرد و در پي آن اشتی  مردمی را ميان توران و ايران كه سال ها در جنگ بودند پايدار ساخت. به يادبود او ايرانيان جشن تيرگان را در ماه تير برپا كردند و سيزدهمين روز از هر ماهي را تير يا تيشتر ناميدند.

  تِشتر یا تير كيست؟

در ميتخت‌هاي (اساطير، Myths) ايراني،  تِشتر یا تير ايزد بانوي بارندگي است كه در آسمان‌ها به ريخت اسپ سپيدي در رهروي است و هرگاه با ديوي به نام اَپوش بجنگد و برنده شود، سالي پر از سبزي و خرمي و باران در پيش است. از سويي گويند كه جمشید شاه پیشدادی هم هر سال در روز سیزده نوروز در دشت سبز و خرم چادر بر پا می کرده و بارهمگاني می داده که سپس به گونه‌ي آیین درمی آید و از همين روي ايرانيان روز سيزدهم فروردين كنار سبزه‌ها، چشمه سارها و جويبارها مي‌روند و به ويژه زنان كه نماينده‌ي آناهيتا، ايزد بانوي آب هستند با نوازش سبزه‌ها و گره زدن آنان {داستان گره زدن سبزه در پايين آورده شده}، پشتيباني خود را از ايزد بانوي باران نشان مي‌دهند.

                         

برگزاری آيين جشن سيزده بدر: .

 

نیاکان ما بامداد روز سيزده فروردين سفره نوروزی را بر مي چيدند و سبزه ها را با خود بر مي داشتند و به دشت، بيابان و کشتزارها مي بردند و به آب روان مي سپردند كه نشانه‌ي ‌پيشكشي دادن به ايزد بانوی آب ها است و با نيايش به درگاه اهورامزدا آرزوی بارش باران و سالی پر از فراوانی و شادی می كردند.

آنان در زمین تازه روییده و سرسبز و آکنده از انبوه گل و گیاهان بياباني به شادی، ترانه سرایی، پایکوبی، بازی های گروهی، بادبادک پرانی، سوارکاری، هماورد جویی جوانان، آب پاشی و آب بازی می پرداختند و با گرد آوری سبزه از دشت و كوه به پختن آش و خوراکی های ویژه مي پرداختند، که همه ریشه در فرهنگ زیبای ايراني دارد و آن شاد کردن، خنداندن و آشتی و در پي آن فروریختن اندیشه های پلید و تیره است.

سبزه گره زدن:

در ميتخت‌هاي (اساطير، Myths) كهن ايران، مَـشـیـه {=آدم: آدم واژه‌ی پارسی و كوتاه شده‌ی واژه‌ی اوستايی ايودامَن به مانك (معنی) نخستين آفريده است که به ديگر زبان‌ها رفته است.} و مَـشـیـانـه (حوا) روز سیزدهم فروردین با گره زدن دو شاخه ی موُرد، برای نخستین بار در جهان پايه‌ي پيوند خود را بنا هشتند. امروزه هم دختران و پسران دم بخت با گره زدن سبزه در روز سيزده فروردين با گواه گرفتن نهاد (طبيعت، Nature) از اهورامزدا آرزوی پيوندی خوب می كنند.

 

انگيزه نافرخندگی روز سيزده و مَر (عدد) سيزده:

درباره نافرخندگي روز سيزده گفتارهاي گوناگون هست كه نياز به پژوهش بسيار دارد، از اين رو در اينجا دو ديدگاه جداگانه را برسي مي كنيم كه درست بودن يكی از اين دو ديدگان نياز به كاوش بسیار دارد.

 
ديدگاه نخست چنين است: همانگونه كه گفته شد آرش كمانگير پس از پرتاب تير، مرز ميان ايران و توران را شناساند، ولي پس از آن جان خود را از دست داد و گويند نافرخندگی روز سيزده در نزد نياكان ما وهمچنين گسترش آن مَر (عدد) 13 در جهان، برای نافرخنده بودن مرگ آرش كمانگير در اين روز است.

 
ديدگاه دوم چنين است: در فرهنگ ایران هیچ یک از روزهای سال نافرخنده شمرده نشده ولی چون پس از تاخت تازیان به ایران، آنان هفت روز در هر ماه را نافرخنده می دانستند و سیزده هم در شمار آن بوده، گويند نافرخندگی سيزده از اينجا ريشه گرفته است.

                                    جشن سیزده بدر فرخنده باد 

http://hamazoor.ir/persian/index.php?option=com_content&task=view&id=1276&Itemid=1066