آشنایی با کلارا آبکار

(

آشنایی با کلارا آبکار

 یوسف و مجلس زلیخا ، روی عاج ، کلارا آبکار 11x22.5 cm تاریخ 1352 شمسی

در میان چهره های نامی نگارگران ارمنی کشور خانم کلارا آبکار به لحاظ تعلق خاطر به هنرهای تجسمی سنتی ایران چهره ای ویژه و ممتاز دارد.استاد کلارا آبکار از یک خانواده هنرور و دانش پرور اصفهانی در سال ۱۲۹۴ هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. در دوران دبستان و در دوره دبیرستان به هنرنگاری نزدیک شد و با راهنمایی یکی از بستگانش در هنرستان بانوان ثبت نام نمود. و زیر نظر استادان بزرگی چون شادروان هادی خان تجویدی و علی درودی در این مدرسه تدریس نمودند و در سال ۱۳۱۷ دیپلم رشته مینیاتور را از آن خود کرد و به هنرستان عالی هنرهای زیبا رفت و جوهر وجودش را با عطر عشق هنرمندانی چون: علی کریمی، عبدالله باقری، زاویه و نصرت الله یوسفی و ...پر کرد.

مضامین هنر او بیشتر برگرفته از ادبیات غنی کشورمان چون: لیلی و مجنون، یوسف و زلیخا و شیخ صنعان و ...می باشد. و در محضر استاد حسین کاشی تراش در زمینه طرح و رسم گره و گره چینی را آموخت. در سال ۱۳۲۰ از وزارت پیشه و هنر گواهینامه درجه اول مینیاتوری را از آن خود کرد و از آن پس در مراکز هنری وزارت فرهنگ و هنر آن زمان مشغول به کار شد و در سال ۱۳۵۳ بازنشسته شد در سال ۱۳۶۸ گواهینامه درجه یک هنرمندی را که معادل رتبه استادی است از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت نمود. در سال ۱۳۷۱ با تشویق کارشناسان اداره کل موزه های تهران خانه و آثارش را به سازمان میراث فرهنگی اهدا کرد و به نشانه قدر دانی از این اقدام در روز جهانی موزه در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۱۳۷۳ موزه مینیاتور آبکار در مجموعه فرهنگی تاریخی سعد آباد افتتاح گردید.

زندگینامه:

نقاش برجسته کلارا آبکار در سال ۱۳۰۱ شمسی(۱۹۲۲ میلادی) در تهران در خانواده ای از ارامنه اصفهان چشم به جهان گشود. خواهران و برادران او هنرمند و آشنا به هنر عکاسی بودند. محیط خانواده و حضور در و مادری فرهنگ دوست وی را به دنیای هنر سوق داد.آنچنان که او در کودکی تمایل فراوان به هنر نقاشی نشان داد.سس به یاری خانواده در ((هنرستان دختران)) آن زمان به عنوان هنرجویی جوان ثبت نام نمود و پس از گذراندن دوره سه ساله هنرستان وارد ((هنرستان هنرهای زیبا)) شد. در دوره سه ساله هنرستان بزرگانی همچون استاد طاهر جوادزاده(استاد مینیاتور)،استاد هادیخان تجویدی(استاد مینیاتور)،استاد علی درودی(استاد تذهیب)، و در هنرستان عالی استاد مقیمی (استاد مینیاتور)، استاد نصراله یوسفی (استاد تذهیب و نقش قالی)، استاد عبدالله باقری (استاد تذهیب) و استاد حسین کاش تراش (استاد گره چینی) استادان و راهنمایان او در عرصه پهناور نگارگری بودند.

کلارا آبکار با گام هایی آهسته ولی به شیوه ای علمی و مطمئن دست به کار هنر نقاشی زد و سرآمد این هنر میان زنان گردید.استاد کلارا آبکار پس از پایان هنرستان عالی در بخش های مختلف وزارت فرهنگ و هنر وقت فعالیت کرد. او با دل و جان کار می کرد و در طول خدمت صدها مینیاتور،تذهیب،طرح و نقش گره، طرح لباس، پارچه و زیورآلات و ...آفرید که نمونه های آنها را در کتاب ها و موزه های متعدد از جمله موزه های مردم شناسی،آبکار،هنرهای ملی و موزه ملی ارمنستان می توان دید.یکی از ویژگیهای بیانی در تبالوهای آبکار وجود خط های روان و موسیقیائی بودن آنهاست. این خصوصیت در تابلوی ((باده عشق)) به صورت بارز نمایان است،کاری که در آن خطوط ساختاری کامل دارند و مملو از موسیقی هستند. در تابلوهای مینیاتور آبکار مناظر اسب سواری،طبیعت بی جان،گل ها،آرامگاه های عمر خیام،عطار و شیخ احمد و همچنین برج های فیروزآباد و علی آباد کاشان که تحت نظر سازمان ملی هنر و موزه ها می باشند از جایگاه ویژه ای برخوردارند.

از مشهورترین آثار وی می توان از ((انوشیروان و بزرگمهر))،((شکار بهرام))،((یوسف و زلیخا)) و ((پیرزن و سلطان سنجر)) نام برد. یکی دیگر از آثار برجسته آبکار ((تاج پیمان)) می باشد (نگین کاری روی نقره) که با طراحی وی انجام شده است.

در آثار کلارا آبکار با وجودی که موضوع مینیاتور صد در صد ایرانی است اما اکسپرسیون صورت ها و به طور کلی ارمنی است. استاد آبکار با وجود نیاز مالی هرگز آثارش را به معرض فروش نگذاشت و در برابر اصرار دیگران برای فروش آثارش می گفت:

مگر شما می توانید فرزندانتان را بفروشید؟

او اعتقاد داشت که هنر واقعی با پول سازگار نیست و آنچنان که در یک اقدام بی سابقه در سال ۱۳۷۰ شمسی (۱۹۹۱ میلادی) خانه مسکونی و همه آثارش را به سازمان میراث فرهنگی اهدا کرد و سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۷۲ شمسی (۱۹۹۳ میلادی) در مجموعه فرهنگی سعدآباد، موزه ای به نام او تاسیس کرد که یکی از موزه های منحصر به فرد ایران است.

خانه استاد نیزپس از طراحی و بازسازی همانگونه که آرزو داشت تبدیل به آموزشگاه هنر نگارگری شد.استاد کلارا آبکار در نخستین روز بهار سال ۱۳۷۴ شمسی (۱۹۹۶ میلادی) بدرود حیات گفت.
استاد کلارا آبکار ، این بانوی عاشق و دل باخته هنر ایران از پدیده های ارزشمند هنر مینیاتور و تذهیب و نقش گره و نقاشی زیر لاکی است . زنی والا ، از تبار ارامنه ایران ، که سهم و قدری مهم در عرصه هنرهای ملی و سنتی ایران زمین دارد . او میتواند معیار تلاش و کوشش و موفقیت زن در وادی هنر و فرهنگ این مرز و بوم باشد . تاریخ هنر ایران ، در دوران معاصر ، بی هیچ تردید ، مدیون هنر آفرینی های بی نظیر این زن در رشته های مختلف هنر ایرانی است .

استاد کلارا آبکار در تهران در خانواده ای از ارامنه جلفای اصفهان چشم به جهان گشود . در سال 1314 شمسی ، عشق فراوان او به نقاشی ، وی را به مدرسه صنایع قدیمه آورد . زیر نظر استاد هادی تجویدی با شگردها و رموز نقاشی ایرانی (مینیاتور) آشنا شد و تذهیب را در خدمت استاد درودی فراگرفت .

خانم کلارا آبکار از تعالیم استاد علی کریمی ، استاد ابوطالب مقیمی ، و زاویه نیز بهره ها گرفت و خود را به مرز خلاقیتهای هنر رساند و این در حالی بود که استاد روز به روز بیشتر شیفته هنر ایران می شد .

کلارا آبکار نقش گره(هندسه نقوش) را نیز نزد استاد حسین کاشی تراش آموخت و در این رشته هنری نیز سرآمد یاران شد و در سال 1367 شمسی اولین نمایشگاه از آثار این هنرمند در موزه هنرهای ملی ایران برپا شد و به حق تحسین همگان را برانگیخت و بدین ترتیب استاد کلارا آبکار به دنیای هنر معرفی شد .

استاد کلارا آبکار براستی در زمینه مینیاتور تمامی توش و توان هنری و آموخته های خود را بکار گرفت تا بتواند تمام ارزش ها و مبانی این هنر ملی را در آثارش حفظ و نمایان سازد .

آبکار در بخشی از مینیاتورهایش به شیوه رضا عباسی و استاد حسین بهزاد قلم گیری و نقش آفرینی کرده و در پاره ای از ظرافت ها ، همپای حسین بهزاد قلم گیری کرده.

استاد کلارا آبکار تا پایان زندگی ازدواج نکرد و درپی بیماری چند ماهه ای بدرود حیات گفت .

روحش شاد

ارامنه ایران

.http://armaniyeirani.blogfa.com/cat-8.aspx